Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2009

Οι Βλάχοι της Σούρπης

Οι Βλάχοι της Σούρπης

Η Σούρπη είναι χωριό της επαρχίας Αλμυρού στο νοτιοανατολικό άκρο του νομού Μαγνησίας. Διοικητικά αποτελεί ξεχωριστό Δήμο και απέχει 275 χλμ. από την Αθήνα και 250 χλμ από τη Θεσσαλονίκη. Από τον Αλμυρό δε, απέχει 15 χιλιόμετρα. Εμφανίζει έναν σημαντικό αριθμό οικογενειών βλάχικης καταγωγής. Περίπου 600 κάτοικοι της Σούρπης (γύρω στο 30% του χωριού) έχουν βλάχικη καταγωγή, ανήκοντας στην ομάδα των Αρβανιτόβλαχων ή Αρβαντόβλαχων.

Ακριβή στοιχεία για το πότε εμφανίστηκαν οι πρώτοι Βλάχοι στην περιοχή δεν υπάρχουν. Πιστεύεται ότι περίπου στο 1800 εμφανίστηκαν οι πρώτοι Βλάχοι κτηνοτρόφοι στην εύφορη πεδιάδα της. Μάλιστα οι πρώτοι Βλάχοι ποιμένες ζούσαν όχι στο σημερινό χωριό, αλλά στον δρόμο Σούρπης – Αμαλιάπολης (Μιτζέλας) στο 4ο χιλιόμετρο, στην τοποθεσία που σήμερα είναι η ερειπωμένη εκκλησία του Αγ. Γεωργίου. Εκεί ο μεγάλος τσέλιγκας της περιοχής Δήμος Κωστούλας είχε τα κοπάδια του και είχε δημιουργήσει έναν οικισμό για τους βοσκούς που δούλευαν γι αυτόν. Αυτόν τον οικισμό οι Βλάχοι στη γλώσσα τους τον αποκαλούσαν ‘’χοάρα τσανίκε’’ δηλαδή το ‘’μικρό χωριό’’ αφού εκεί ξεχειμώνιαζαν μόνο και συνεπώς ο οικισμός δεν μπορούσε ποτέ να αναπτυχθεί και να γίνει μεγάλος. Γύρω στα 1890 ο οικισμός αυτός όμως εγκαταλείφθηκε από τον Δήμο Κωστούλα και όλοι μαζί μετακινήθηκαν στη Σούρπη. Σε ανάμνηση εκείνου του ναού όμως, η οικογένεια του Δήμου Κωστούλα το 1892 ξεκίνησε την κατασκευή αντίστοιχου ναού του Αγ. Γεωργίου στη Σούρπη ο οποίος και ολοκληρώθηκε το 1907. Οι απόγονοι του Δήμου Κωστούλα διατήρησαν το όνομα του (Δημοκωστούλας – Δημοκωστουλέοι), ενώ οι οικογένειες των κτηνοτρόφων που είχε στη δούλεψη του ονομάστηκαν Κωστούλα.

Στην Σούρπη τώρα, η περιοχή την οποία επέλεξαν να μείνουν οι Βλάχοι είναι η λεγόμενη Ντάμτσα, αν και οι Δημοκωστουλέοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή γύρω από τον ναό. Όλη η περιοχή της Ντάμτσας κατοικείται από οικογένειες με Βλάχικη καταγωγή. Τα επαγγέλματα τα οποία εξασκούσαν ήταν του κτηνοτρόφου κυρίως και λιγότερο του κυρατζή-αγωγιάτη. Αργότερα άρχισαν να ασχολούνται και με την γεωργία. Τα κοπάδια που είχαν χειμαδιό στη Σούρπη το χειμώνα κυρίως μεταφέρονταν στην Όθρυ. Με νόμο του Βενιζέλου το 1930 απέκτησαν το δικαίωμα να έχουν κλήρο, χωράφια δηλαδή, και μάλιστα μία τοποθεσία στο δρόμο προς την μονή της Παναγίας Ξενιάς τα ‘’Βλαχαμπελάκια’’ διασώζει αυτό ακριβώς το γεγονός. Όσον αφορά την περιοχή από την οποία ήρθαν στην Σούρπη οι Βλάχοι κάτοικοι της δυστυχώς δεν μπορεί να προσδιορισθεί επακριβώς. Πολλοί ηλικιωμένοι θυμούνται ότι οι πρόγονοί τους είχαν έρθει από την περιοχή της Ανθήλης και της γειτονικής Δαμάστας του νομού Φθιώτιδος. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι δικοί τους πρόγονοι κατέβηκαν από την περιοχή της Κατερίνης και κάποιοι λένε ότι τους έλεγαν ‘’Φάρσαρους’’ προφανώς γιατί υπήρχε σχέση με την περιοχή της Φράσσαρης στη Βόρεια Ήπειρο απ΄ όπου έλκουν και την καταγωγή τους οι Βλάχοι του Αλμυρού. Βλάχικες οικογένειες της περιοχής είναι οι: Δημοκωστούλας, Κωστούλας, Σώμος, Ντόκος, Δερβίσης, Γιάγκος, Γιαννακές, Παλαμίτης, Τσολάκης, Γκιάτης, Πατσίτας, Γκαμαλέτσος, Μότσας, Τάμπας, Σπανός, Ταγκούλης, Ζιώγας, Κίζης, Ταμπαξής, Παππάς, Αναγνώστου-ης, Μπίκος, Ζούρκος, Στέφος, Μητράκος, Ζαρκάδας, Μητετές, Μάνος, Μήλιος, Κιάκος, Κέντρας.

Σούρπη 1895
Σούρπη 1895 περίπου: Αικατερίνη Ντίνου, Κων/νος Ντίνου,
Θεοδώρα Στεργίου, Δημήτριος Στεργίου

Δεν υπάρχουν σχόλια: